Hội nghị Luật gia Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 6 tại Kathmandu, Nepal tháng 6-2016

Hiệp hội Luật gia Châu Á - Thái Bình Dương (COLAP) vừa ra Tuyên bố về việc Tòa Trọng tài của Liên hợp quốc (PCA) ra phán quyết về vụ tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc, trong đó đã bác bỏ yêu sách về các quyền lịch sử của Trung Quốc đối với vùng biển được Bắc Kinh gọi là “đường chín đoạn” và tuyên bố về quy chế pháp lý của một số khu vực theo đề nghị của Phillipines căn cứ theo Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Theo COLAP, tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông đã kéo dài hơn 20 năm qua. Trước khi tranh chấp được đệ trình lên PCA vào năm 2013, các bên đã nỗ lực giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán song phương, đa phương và giữa các nước trong khu vực.

COLAP kêu gọi các bên tranh chấp tôn trọng quyết định của PCA nhằm mục đích duy trì an ninh, ổn định và hòa bình trong khu vực.

Hiệp hội cho rằng hai nước (Philippines và Trung Quốc) có quan hệ ngoại giao tốt đẹp lâu dài trong hơn 4 thập kỷ qua và hi vọng rằng mối quan hệ đó sẽ trở nên tốt đẹp hơn kể cả khi có phán quyết của Tòa.

COLAP kêu gọi tất cả các quốc gia sử dụng các chế tài của Liên Hợp Quốc và/hoặc thông qua các cuộc đàm phán giữa các bên liên quan để giải quyết các tranh chấp lãnh thổ. Các bên cần tôn trọng nhau trên tinh thần bình đẳng về chủ quyền và quyền tự quyết.

Nhân dịp này, COLAP một lần nữa nhắc lại Hiến chương của Liên Hợp Quốc rằng “Tất cả các thành viên của Liên Hợp Quốc cần giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, không gây tổn hại đến công lý, hoà bình và an ninh quốc tế” và “Các bên đương sự trong các cuộc tranh chấp, mà việc kéo dài các cuộc tranh chấp ấy có thể đe dọa đến hoà bình và an ninh quốc tế, trước hết, phải cố gắng tìm cách giải quyết tranh chấp bằng con đường đàm phán, điều tra, trung gian, hoà giải, trọng tài, toà án, sử dụng những tổ chức hoặc những điều ước khu vực, hoặc bằng các biện pháp hoà bình khác tùy theo sự lựa chọn của mình.”

Cuối cùng, COLAP muốn nhấn mạnh: trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, tất cả các cá nhân nói riêng và các quốc gia nói chung đều có sự liên hệ gắn kết mật thiết. Một bất ổn nhỏ tại khu vực cũng có thể gây ảnh hưởng lớn đến hòa bình, an ninh toàn cầu. Do vậy, để đảm bảo sự hòa hợp, cùng tồn tại và phát triển giữa con người với con người và rộng hơn là giữa các quốc gia, các tranh chấp cần phải được xử lí thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.